Czy istnieje życie poza Fiatem, czyli kilka słów o samochodach licencyjnych w Krajach Demokracji Ludowej
Część II – Pretis, TAS
W 1948 roku w miejscowości Vogošća niedaleko Sarajewa powstaje zakład zbrojeniowy Preduzeće Tito Sarajevo, w skrócie Pretis. Od drugiej połowy lat 50. zajmuje się montażem, a od 1961 roku produkcją, motocykli na licencji zachodnioniemieckiej NSU. W 1963 Pretis staje się producentem samochodów i motorowerów NSU. Pierwszym autem, jakie opuściło bramy zakładu był NSU Pretis 1000, wkrótce dołączają do niego modele 110 i 1200. W 1967 roku powstaje koncern UNIS – Udružena Namjenska Industrija Sarajeva, w którego skład wchodzi m.in. Pretis. W 1969 roku firma NSU zostaje przejęta przez Volkswagena, do tego czasu w jugosłowiańskiej fabryce powstaje ok. 15 000 samochodów. 14 czerwca 1972 roku dzięki umowie zawartej między VW i UNIS rodzi się TAS – Tvornica Automobila Sarajevo, która rozpoczyna produkcję 10 listopada 1973 roku. Pierwsze modele z nowo powstałego zakładu to: 1200J, 1300J, 1303J, czyli różne wersje popularnego Garbusa, w Jugosławii potocznie nazywanego „Buba”, produkowanego do roku 1976, jego następcą, podobnie jak w Niemczech, zostaje Golf J (litera J oznacza model wyprodukowany w Jugosławii). W 1983 roku dochodzi do sytuacji bezprecedensowej: w Europie debiutuje nowy model Volkswagena – Caddy, czyli dostawcza wersja Golfa I, a jego produkcja zostaje ulokowana właśnie w zakładach TAS za żelazną kurtyną i to z tego zakładu pochodzą wszystkie europejskie egzemplarze tego modelu. Rok 1985 to rozpoczęcie produkcji drugiej serii Golfa, warto tu dodać, że oprócz Golfów w sarajewskich zakładach powstawały również Jetty pierwszej i drugiej serii. Historia firmy TAS dobiegła końca w roku 1992 z powodu wojny. W 1998 roku na jej miejscu powstaje Volkswagen Sarajevo, który istnieje do dziś, mimo, że od 2008 roku nie powstają w nim samochody – produkcja ogranicza się do części samochodowych.
#ciekawostki #samochody #motoryzacja #jugoslawia #volkswagen #gruparatowaniapoziomu